AKUT Eğitim Bölümü Sorumlumuz ve AKUT Marmaris Ekip Lideri Tolga Gözüm, doğada kaybolma ve doğa kazalarına ilişkin sorularımızı yanıtladı.
Tolga Bey, öncelikle kendinizi tanıtır mısınız?
Tabii ki. İsmim Tolga Gözüm. 43 yaşındayım. 1999 yılından beri AKUT gönüllüsüyüm. 1994 yılından beri doğa sporları ile uğraşıyorum. Marmaris’te yaşıyorum.Arama-Kurtarma konusunda ne gibi eğitimler aldınız ve ne gibi tecrübeler yaşadınız?2000 yılından beri arama-kurtarmanın çeşitli alt başlıklarında hem eğitimler alıyorum hem de eğitimler veriyorum. Genel itibariyle “arama” konusunda ise hem AKUT Arama Kurtarma Derneği’nden hem de başka kuruluşlardan aldığım birçok eğitim var. 75’in üzerinde arama-kurtarma operasyonuna katıldım ve bu operasyonlar ile farklı tecrübeler edindim.AKUT Arama Kurtarma Derneği’nin Eğitim Bölümü Sorumlusu ve AKUT Marmaris Ekibinin lideriyim. Ülkemizde doğa sporlarına olan ilgi son 15-20 yılda ciddi bir artış göstermiş durumda. Bu ilgi aynı zamanda çeşitli kazaları da beraberinde getirmekte.
AKUT eğitmenlerinden biri olarak anlatır mısınız, doğaya çıkarken nasıl bir planlama yapmamız gerekir?
Öncelikle ne kadar tecrübeli olup olmadığımıza ve faaliyetin ne boyutta olduğuna bakıp her türlü hazırlığımızı en ince detayına kadar hesaplamamız gerekir. Bir doğa sporu kazası en tecrübesiz bireyden en profesyonel sporcuya kadar herkesin başına gelebilir. Planlamanın ilk aşamasında, faaliyet boyunca ihtiyacımız olacak bilgileri toplamamız önemlidir. En başta gideceğimiz bölgenin coğrafi durumu kontrol edilmeli. Kayalık mı, patika mı, yüksek irtifa mı gibi bilgiler edinmek ve daha sonra hava durumu hakkında araştırma yapmak gerekir. Faaliyetimizin süresini de belirledikten sonra malzeme hazırlığına başlamalıyız. Elbette bu konu gidilecek faaliyetin süresine ve içeriğine göre değişkenlik gösterecektir ama bazı temel malzemeler vardır ki onları her tür faaliyetin ortak malzemesi olarak nitelendirebiliriz. Bunlar yanınızda olmazsa olmaz malzeme/ekipmanlardandır. Bunlara birkaç örnek verecek olursak, su, düdük, yiyecek, ilk yardım malzemesi, lamba – ışık kaynağı, yedek kıyafet gibi şeyler her tür doğa sporcusunun yanında bulundurması gereken malzemeler olacaktır.Bir faaliyetin ön planlamasındaki en önemli noktalardan biri de o faaliyet hakkında birilerini bilgilendirmektir. Yani nereye gideceğimiz, faaliyet içeriğimizin ne olduğunu ve ne kadar süre sonra geri döneceğimiz gibi bilgileri yakınlarımızla paylaşmamız gerekmektedir. Ancak bu şekilde başımıza bir şey gelmesi durumunda, yardım talep edemeyecek durumda bile olsak bir arama ekibi için gerekli başlangıç noktasını belirtmiş oluruz.
“Başlangıç Noktası” nedir?
Başlangıç Noktası kayıp kişinin en son bilindiği/görüldüğü noktadır. Bir arama operasyonunda bir başlangıç noktası yani aramaya nereden başlayacağınızın belli olması son derece önemlidir. Örneğin kişinin aracını ya da ona ait olduğunu düşündüğünüz bir malzeme bulursunuz ve bu sizin için kayıp kişinin bilindiği en son noktadır. Arama operasyonu bu tür bilgiler ile yürür. Kaya tırmanışı faaliyetine giden bir sporcu ile mantar toplamaya giden bir köylüyü veya ava giden bir avcıyı arayacağımız arama planları farklılık gösterecektir. Dolayısıyla kayıp kişinin faaliyet planını ve amacını bilmek, en son nerede olduğuna dair fikir sahibi olmak, yanında ne gibi malzemeler olduğunu bilmek son derece değerli bilgilerdir.İnsanlar neden kaybolur?Bunun için birçok etken sayabiliriz. Gidilen bölge hakkında yeterli bilgiye sahip olmamak ve kötü hava koşulları başta gelen etkenlerdendir. Bu elbette bilmediğimiz yere gitmemeliyiz anlamına gelmez, iyi araştırma yapmamız, gittiğimiz yolu iyi belirlememiz ve de faaliyet planından, rotadan sapmamamız yeterli olacaktır. Kötü hava koşulları derken de aniden bastıran bir sis gibi durumlardan bahsediyorum. Yolumuzu görmemizi ve nereye gittiğimizi kestiremememize sebep olabilir. Yine faaliyetin geceye uzaması, yorgunluk, ekip içerisinde moral bozukluğu ve anlaşmazlıklar gibi etkenler de kaybolma yaşamamıza sebebiyet verebilir.
“Gittiğimiz yolu belirlememiz” dediniz, bunu biraz açar mısınız?
Elbette… Bu belirleme için benim kullandığım iki güzel yöntem. Birincisi nirengi noktası belirlemek. Faaliyeti kaç kişi yaptığımız önemli değil, aynı şeyi yalnızken de yapabiliriz. Örneğin rota üzerinde değişik bir ağaç görürüz, o esnada o ağaç ile ilgili zihnimizde veya kalabalıksak ekip arkadaşlarımızla bir cümle paylaşmak çok kalıcı bir nirengi noktası olacaktır. Mesela “arkadaşlar, ağaca bakın nasıl yosun tutmuş” gibi. O bilgi herkesin aklında kalacaktır. Yönümüzü kaybettiğimiz an “yosun tutmuş ağaç vardı ya hani…” dediğimizde, herkes nereden bahsettiğimizi biliyor olacaktır. Diğer yöntem ise gidilen rota üzerinde ara ara durup geri dönüp dönüş yoluna tersten bakmaktır. Daha sonra bu yolu dönerken o görsel bilgi de hafızamızda canlanır ve “evet, buradan geçmiştim” diyebilirsiniz.Teknik malzemelerle işimiz çok d
